Pin(-à-crouchet)
Pinus mugo subsp. uncinata
Pinaceae
Noms en français : Pin à crochets, Pin de Briançon.
Descripcioun :Lou pin-à-crouchet trachis dins li relarg secarous de mountagno entre 1200 e 2600 m en plen soulèu. Se fai gaire grand e èi souvènt torse. Se recounèis à si pigno pas simetrico emé d'escaumo que porton un pichot crouchet (d'ounte lou noum). Coumpara emé lou pin-de-mountagno pu rare e que defini lou tipe.
Usanço :Li jóuini brout podon servi à faire de sirop e d'aigardent. Lou cor dóu bos servié à passa tèms pèr faire de tié (vèire à Pin-gavot) pèr s'esclara.
Port : Aubre
Taio : 0,3 à 10 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Roucaio
- Champino
- Pelouso
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Pinus mugo subsp. uncinata (Ramond ex DC.) Domin, 1936
(= Pinus uncinata Ramond ex DC. )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753